Mỗi năm khi Tết Trung thu cận kề, thị trường bánh kẹo Việt Nam lại bước vào giai đoạn sôi động nhất. Không chỉ là một lễ hội văn hóa truyền thống, Trung thu còn được xem là “điểm nóng” thương mại khi nhu cầu tiêu thụ bánh trung thu tăng vọt, kéo theo cuộc đua gay gắt giữa các thương hiệu lớn nhỏ trong và ngoài nước.
Theo thống kê của Hiệp hội Sản xuất Bánh kẹo Việt Nam, những năm gần đây ngành bánh kẹo duy trì mức tăng trưởng ổn định 8 – 10% mỗi năm, trong đó riêng mùa Trung thu đã đóng góp khoảng 25 – 30% tổng doanh thu toàn ngành. Điều này cho thấy chỉ trong khoảng một tháng ngắn ngủi, thị trường có thể quyết định sự thành bại của nhiều doanh nghiệp.
Thị trường phân tầng: từ truyền thống đến cao cấp
Bánh trung thu từ lâu đã vượt khỏi vai trò của một sản phẩm thực phẩm, trở thành biểu tượng văn hóa, món quà gắn liền với ý nghĩa tình thân và xã giao. Chính yếu tố này đã tạo nên sự phân tầng rõ rệt: một bên tập trung vào nhu cầu tiêu dùng gia đình với hương vị truyền thống, giá cả hợp lý; bên còn lại hướng đến phân khúc quà biếu cao cấp, nhấn mạnh vào thiết kế sang trọng, thương hiệu uy tín và câu chuyện văn hóa.
Các chuyên gia marketing nhận định, trong mùa Trung thu, yếu tố cảm xúc và hình ảnh xã hội chiếm ưu thế, người tiêu dùng sẵn sàng chi trả cao hơn từ 20 – 50% để sở hữu một hộp bánh được thiết kế tinh xảo, thay vì chỉ dựa vào hương vị. Chính vì vậy, thiết kế và truyền thông thương hiệu ngày càng trở thành “vũ khí” quan trọng trong cuộc cạnh tranh.
Cạnh tranh khốc liệt và nỗi lo hàng giả
Ngoài những tên tuổi quen thuộc trong nước như Kinh Đô, Bibica, Hữu Nghị, Hải Hà…, thị trường còn chứng kiến sự gia nhập ngày càng mạnh mẽ của các thương hiệu quốc tế đến từ Hong Kong, Đài Loan, Singapore, Malaysia. Sự đa dạng này giúp người tiêu dùng có thêm lựa chọn nhưng cũng khiến cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Bên cạnh đó, sự tham gia của các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ và bánh handmade góp phần làm phong phú thị trường nhưng đồng thời đặt ra thách thức lớn về kiểm soát chất lượng. Nguy cơ hàng giả, hàng nhái, sản phẩm trôi nổi không rõ nguồn gốc len lỏi vào siêu thị, chợ truyền thống và thậm chí trên các nền tảng thương mại điện tử khiến niềm tin người tiêu dùng bị đe dọa. Chỉ cần một vụ ngộ độc thực phẩm trong mùa cao điểm cũng có thể gây ra cú sốc lớn đối với toàn ngành.
Xu hướng tiêu dùng mới: “sức khỏe” lên ngôi
Bên cạnh sự cạnh tranh, những thay đổi trong thói quen tiêu dùng cũng đang định hình lại thị trường. Người mua ngày càng quan tâm hơn đến yếu tố sức khỏe, dẫn đến sự xuất hiện của các dòng bánh ít ngọt, ít calo, sử dụng nguyên liệu hữu cơ, kết hợp hạt dinh dưỡng hay thảo mộc. Một số doanh nghiệp còn tung ra bánh ăn kiêng, bánh chay để phục vụ nhóm khách hàng đặc thù. Xu hướng này không chỉ mang lại cơ hội thương mại mà còn góp phần định hướng tiêu dùng lành mạnh.
Song song đó, kênh bán hàng cũng có sự dịch chuyển rõ rệt. Nếu trước kia bánh trung thu chủ yếu được tiêu thụ qua cửa hàng truyền thống, siêu thị, thì nay thương mại điện tử và mạng xã hội đã trở thành kênh trọng yếu. Người tiêu dùng, đặc biệt ở đô thị, thích đặt hàng trực tuyến nhờ sự tiện lợi, khả năng so sánh giá và mẫu mã đa dạng. Tuy nhiên, đây cũng là “mảnh đất màu mỡ” cho hàng giả, hàng nhái trà trộn, gây khó khăn cho cơ quan quản lý.
Triển vọng và con đường phát triển bền vững
Dù phải đối diện với áp lực cạnh tranh, biến động giá nguyên liệu và rủi ro hàng giả, thị trường bánh trung thu vẫn được đánh giá là giàu tiềm năng. Nhu cầu gắn kết văn hóa truyền thống với sản phẩm hiện đại vẫn duy trì sức hút lâu dài. Người Việt vẫn giữ thói quen thưởng thức và biếu tặng bánh mỗi dịp rằm tháng Tám.
Tuy nhiên, để phát triển bền vững, thị trường cần một hướng đi minh bạch, an toàn và sáng tạo hơn. Doanh nghiệp phải chú trọng đến công nghệ sản xuất sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm, minh bạch nhãn mác và đầu tư vào thương hiệu. Cơ quan quản lý cần siết chặt giám sát, xử lý nghiêm hàng giả, gian lận thương mại. Và hơn hết, người tiêu dùng cần nâng cao nhận thức, lựa chọn sản phẩm từ những thương hiệu uy tín, có xác thực rõ ràng.
Kết luận
Thị trường bánh trung thu 2025 là bức tranh đa chiều, nơi cơ hội và thách thức đan xen. Đây vừa là mùa vàng doanh thu, vừa là phép thử về năng lực cạnh tranh và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Nếu biết tận dụng xu hướng tiêu dùng mới, đồng thời chung tay cùng cơ quan quản lý trong cuộc chiến chống hàng giả, thị trường bánh trung thu Việt Nam không chỉ giữ vững vị trí trong đời sống văn hóa – kinh tế trong nước mà còn có thể mở rộng tầm ảnh hưởng ra thị trường quốc tế.
